SPLIT PAYMENT

Swoboda dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunku VAT będzie ograniczona. Z założenia podatnik posiadający tam określone środki będzie wykorzystywał je do zapłaty swojego zobowiązania podatkowego z tytułu VAT.

Z wyodrębnionego rachunku będzie można również opłacać VAT należny naszym kontrahentom za nabywane towary i usługi (będzie to wymagało dokonania płatności w systemie podzielonej płatności).

W przypadkach zaś gdy jego zobowiązanie podatkowe będzie niższe od kwot zgromadzonych na rachunku VAT, podatnik będzie mógł wystąpić do naczelnika urzędu skarbowego o dokonanie zwrotu całości bądź części tej kwoty na zwykły rachunek w banku bądź w SKOK. Organ podatkowy będzie miał aż 60 dni na wydanie postanowienia o wyrażeniu zgody na taki zwrot. Zwrot, a dokładnie przeksięgowanie pomiędzy rachunkami, dokona bank na podstawie dyspozycji otrzymanej z urzędu skarbowego. Naczelnik Urzędu Skarbowego będzie mógł odmówić zwrotu VAT z dedykowanego rachunku, w formie decyzji, jeśli stwierdzi zaległości podatkowe w VAT.

Nabywca nie będzie jednak zobowiązany do zlecenia dwóch odrębnych przelewów. Ustawa przewiduje, że zapłata należności odbywać się będzie poprzez jeden dedykowany komunikat przelewu, w treści którego nabywca wskaże m.in. kwotę netto należności oraz kwotę VAT wynikającą z faktury. Skutkiem zlecenia takiego jednego przelewu będzie uznanie dwóch rachunków sprzedawcy, tj. dedykowanego rachunku VAT (gdzie trafi część należności odpowiadająca podatkowi określonemu w przelewie) oraz dowolnego innego rachunku sprzedawcy (gdzie trafi kwota netto). To bank, w którym sprzedawca posiada rachunek bankowy, dokona odpowiedniego podziału, zgodnie z dyspozycją strony dokonującej przelew.

Aby zrealizować założenia ustawy banki będą musiały dostosować aplikacje płatnicze do możliwości dokonywania podzielonej płatności. Prawdopodobnie w momencie dokonywania przelewu płacący będzie mógł wybrać, czy dokonuje przelewu w dotychczasowej formie (wówczas skorzysta z obecnych wzorów przelewów i „okienek”) lub przelewu w podzielonej płatności – wówczas otworzy mu się nowe „okno” z pozycjami do wypełnienia. Wśród danych do wypełnienia będzie kwota brutto, wartość VAT, wartość netto, numer faktury i NIP kontrahenta. Wartość brutto i kwota VAT będą mogły być sobie równe – pozwoli to na zapłatę samego VAT-u z faktury.

Mechanizm podzielonej płatności ma dotyczyć wyłącznie rozliczeń między podatnikami VAT. Nie będzie więc dotyczył płatności za usługę bądź dostawę towarów dokonaną przez podatnika VAT na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej (jak również w odwrotnej sytuacji, tj. płatności za usługę bądź dostawę dokonaną przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej na rzecz podatnika VAT). Ponadto warto zauważyć, że mechanizm podzielonej płatności VAT może być stosowany wyłącznie w rozliczeniach realizowanych przelewami i to niezależnie od wysokości należności. Nie będzie więc stosowany przy płatności gotówkowej lub płatności kartą płatniczą lub kredytową.

Mechanizm podzielonej płatności będzie miał wyłącznie zastosowanie do płatności dokonywanych w PLN.

Zachęty do stosowania mechanizmu podzielonej płatności

Zgodnie z obecnym brzemieniem projektu, mechanizm podzielonej płatności nie będzie obowiązkowy, jednak ustawodawca przewidział, szereg zachęt mających przekonać podatników do korzystania z tej formy rozliczenia. Te zachęty są następujące:
• odstąpienie od zasady solidarnej odpowiedzialności, o której mowa w art. 105a ustawy o VAT,
• odstąpienie od nakładania dodatkowego zobowiązania podatkowego (sankcji),
• brak stosowania podwyższonych (do 150% standardowej stawki) odsetek od zaległości podatkowych w VAT,
• przyśpieszony zwrot nadwyżki VAT naliczonego.

1. Odstąpienie od zasady solidarnej odpowiedzialności
W przypadku nabycia towarów określonych w załączniku nr 13 do u.p.t.u., nabywca tych towarów ponosi – zgodnie z art. 105a u.p.t.u. – solidarną odpowiedzialność wraz z dostawcą za ewentualną zaległość podatkową w VAT. Stanowi to wyjątek od zasady, zgodnie z którą odpowiedzialność za prawidłowość rozliczenia VAT i tym samym za uiszczenie zobowiązania podatkowego ponosi podatnik (sprzedawca).

Odpowiedzialność solidarna nie będzie stosowana w stosunku do transakcji, za które nabywca dokona zapłaty stosując mechanizm podzielonej płatności.

2. Odstąpienie od nakładania dodatkowego zobowiązania podatkowego

Zgodnie z obowiązującymi od 1.01.2017 r. przepisami art. 112b-112c ustawy o VAT, w przypadku zidentyfikowania nieprawidłowości w rozliczeniach VAT, organ podatkowy może nałożyć na podatnika dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 20%, 30% bądź 100% wysokości zaniżenia podatkowego (bądź odpowiednio kwoty zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe).

Dodatkowe zobowiązanie podatkowe nie będzie jednak nakładane na podatnika, w zakresie wynikającym z faktur, za które dokonano płatności w ramach split payment.

3. Brak stosowania podwyższonych odsetek od zaległości podatkowych w VAT
Co do zasady, w przypadku powstania zaległości podatkowej dotyczącej podatku od towarów i usług oraz po spełnieniu kilku innych warunków, wysokość odsetek od zaległości podatkowych może być ustalona według stawki podwyższonej do 150% stawki podstawowej. Wynika to z art. 56b ustawy z 29.08.1997 r. – Ordynacja podatkowa – dalej o.p.